Last updated: January 2, 2023
Bài viết hướng tới những đối tượng sau:
- Không hứng thú với việc học ngoại ngữ nói chung và học tiếng Anh nói riêng;
- Luẩn quẩn học tiếng Anh trên dưới 10 năm nhưng học rồi lại quên nên trình độ vẫn ở mức sơ cấp;
- Mất phương hướng, không biết bắt đầu học lại từ đâu.
I. Chứng chỉ tiếng Anh
Các loại chứng chỉ tiếng Anh quốc tế phổ biến:
- TOEIC (Test of English for International Communication)
- TOEIC Listening & Reading → phổ biến nhất dành cho người đi làm khối kinh tế
- TOEIC Speaking & Writing
- TOEFL iBT → học thuật để đi du học Mỹ
- IELTS → học thuật để đi du học Anh, Châu Âu và Úc
- Theo khung trình độ chung châu Âu (CEFR) gồm 6 cấp độ:
- A1 – Cơ bản
- A2 – Sơ cấp
- B1 – Trung cấp
- B2 – Trung cao cấp
- C1 – Cao cấp
- C2 – Thành thạo
- TESOL để giảng dạy tiếng Anh
TOEIC ở Việt Nam có bằng nội bộ (Institutional Program for internal use only: Vietnam Laos Cambodia, mình thi ở IIG Hà Nội) và bằng quốc tế (Offical). Mình bị mất tiền oan vì trước khi đi du học không biết có loại gọi là TOEIC nội bộ chỉ dùng được ở Việt Nam, Lào và Campuchia, cứ thấy ghi TOEIC thì đăng ký đi thi thôi. Sang bên Nhật trường không chấp nhận và yêu cầu thi lại. Bạn nào đăng ký thi thì chú ý đừng thi bằng nội bộ lại mất tiền oan giống mình.
II. Trình độ ngoại ngữ
Mình không học chuyên ngoại ngữ, từ nhỏ đến lớn đều học ngoại ngữ với tư cách là một môn học ở trên lớp giống mọi người. Tiếng Anh là ngoại ngữ thứ nhất, tiếng Nhật là ngoại ngữ thứ hai, tiếng Trung là ngoại ngữ thứ ba và tiếng Đức là ngoại ngữ thứ tư của mình.
Trình độ tiếng Anh
- Ngày 24/5/2015: TOEIC L&R 835/990 (Listening 440/495 & Reading 395/495)
- Ngày 20/5/2018: TOEIC L&R 875/990 (Listening 470/495 & Reading 405/495)
- Ngày 23/10/2022: TOEIC L&R 885/990 (Listening 475/495 & Reading 410/495)
Từ năm 2011, mình không học tiếng Anh nữa mà “có gì dùng nấy”. Hai lần thi trên mình đều thi rất vội vàng để lấy bằng cho kịp nộp hồ sơ, chỉ làm qua 1~2 bộ đề rồi đi thi nên điểm chưa được cao. Tham khảo TỰ HỌC TOEIC L&R MỤC TIÊU 885/990.
Trình độ ngoại ngữ khác
- Tiếng Nhật: JLPT N1 (cao nhất)
→ HỌC TIẾNG NHẬT TỪ SƠ CẤP ĐẾN N1 - Tiếng Trung: HSK 6 (cao nhất tại thời điểm mình thi năm 2019, tương đương với trình độ C2 của khung châu Âu)
→ TỰ HỌC TIẾNG TRUNG TỪ SƠ CẤP ĐẾN HSK 6 - Tiếng Đức: A1 (sơ cấp)
→ HỌC TIẾNG ĐỨC ONLINE
III. Phương pháp học
Chuẩn bị về mặt tinh thần
- Có niềm tin mạnh mẽ là bản thân sẽ học được tiếng Anh; tiếng Anh là ngôn ngữ đơn giản nhất thế giới vì vậy tiếng Anh mới trở nên thông dụng; để học tốt tiếng Anh không cần thông minh, không cần sáng tạo, yêu cầu duy nhất chỉ là kiên trì mà kiên trì thì ai cũng làm được. Bạn có thể nói được, đọc được, viết được tiếng Việt, không có lý do gì mà lại không học được tiếng Anh cả.
- Xác định rõ động cơ:
- Đừng nói là
học cho biết,học trước để khi nào cần đến thì có thể dùngbởi vì nếu chỉ với động cơ như vậy mà bạn học được thì 12 năm ngồi ghế nhà trường bạn đã học tốt tiếng Anh rồi chứ không rơi vào tình trạng “mất gốc” nên hãy quên ngay động cơ này đi nhé. - Ví dụ: Trong vòng 3 tháng tới chuyển việc, cần trình độ TOEIC L&R 700/990.
- Đừng nói là
- Lên kế hoạch cụ thể: tham khảo lộ trình học 3 tháng bên dưới gồm các giáo trình và phương pháp mình đã học qua và thấy rất hiệu quả cho người TỰ HỌC.
Lộ trình học 3 tháng
Bước 1 – Học phát âm
Phát âm chuẩn thì mới nghe và hiểu được đối phương nói gì. Vì vậy, đây là bước đầu tiên cần học lại bài bản.
- Giáo trình: chọn giáo trình phù hợp với trình độ của bản thân, không chọn vượt cấp, học 1 lần nửa giáo trình.
- English Pronunciation in Use Elementary Jonathan Marks Cambridge (Sơ cấp – A2) gồm 4 Sections 50 units
*Mình đã dạy cuốn sách này và nhận thấy rằng mặc dù là trình độ Elementary nhưng nó không hề đơn giản, nếu trình độ tiếng Anh của bạn là B1 B2 thì có thể xem xét học trình độ này của phát âm. - English Pronunciation in Use Intermediate Mark Hancock Cambridge (Trung cấp – B1 B2)
- English Pronunciation in Use Advanced Martin Hewings Cambridge (Cao cấp – C1 C2)
- English Pronunciation in Use Elementary Jonathan Marks Cambridge (Sơ cấp – A2) gồm 4 Sections 50 units
- Thời gian: 5 buổi/tuần, mỗi buổi 1 tiếng học 1 unit trong vòng 1 tháng (học được 20 units).
- Phương pháp:
- Nghe và tập đọc to theo giáo trình;
- Làm bài tập phần Exercises;
- Ghi âm, tự nghe lại rồi so sánh với CD;
- Học khẩu hình qua video trên YouTube (lưu ý chỉ xem của người bản xứ);
- Tập đọc nhìn vào gương hoặc thu video xem khẩu hình của bản thân đã đúng chưa.
Bước 2 – Học ngữ pháp
Sau khi học phát âm chuẩn, bước tiếp theo là học ngữ pháp. Học ngữ pháp tốt thì nghe hay đọc mới hiểu đúng ý nghĩa của câu. Nếu bạn chỉ học rời rạc nghĩa của từng từ, khi ghép lại thành câu có thể không hiểu được nghĩa.
- Giáo trình: chọn giáo trình phù hợp với trình độ của bản thân, không chọn vượt cấp, học 1 lần 1 hoặc một nửa giáo trình.
- Essential Grammar in Use Fourth Edition Raymond Murphy Cambridge (Sơ Trung cấp – A1~B2)
- English Grammar in Use Fifth Edition Raymond Murphy Cambridge (Trung cấp – B1 B2)
- Advanced Grammar in Use Third Edition Martin Hewings Cambridge (Cao cấp – C1 C2)
- Giải thích ngữ pháp tiếng Anh (bằng tiếng Việt)
- Thời gian: 5 buổi/tuần, mỗi buổi 1 tiếng trong vòng 2 tháng.
- Phương pháp:
- Làm bài tập tuần tự theo giáo trình và tự so đáp án,
- Kết hợp học với kỹ năng Nghe – Đọc.
Bước 3 – Học Nghe & Đọc
(kỹ năng thụ động)
- Giáo trình: tự tìm tài liệu như sách, báo, phim, show truyền hình, v.v. liên quan đến chủ đề bản thân có hứng thú.
- Thời gian: 5 buổi/tuần, mỗi buổi tối thiểu 30 phút trong vòng 2 tháng (học đồng thời với bước 2).
- Phương pháp:
- Nghe, đọc, xem nhiều lần và nhiều nhất có thể;
- Xem phim chủ đề hiện thực xã hội. Nếu bạn không biết xem phim gì thì có thể chọn trong danh sách các phim đoạt giải Oscar hoặc xem phim hoạt hình của Disney;
- Xem show truyền hình;
- Theo dõi các trang tin tức tiếng Anh như CNN, Business Insider, The New York Times, The Economist, v.v..
- Ví dụ: Mình quan tâm đến những chủ đề dưới đây nên thường xuyên đọc (nhiều lần).
- Lối sống tối giản
- Quản lý tài chính cá nhân → TỔNG HỢP CÁC BÀI VIẾT HAY VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÁ NHÂN
- Thiên văn học
- Kênh YouTube National Geographic
- Sách Astronomy
Bước 4 – Học Nói & Viết
(kỹ năng chủ động)
Nếu kỹ năng Nghe – Đọc của bạn đủ tốt, người ta nói gì thì mình nói theo, người ta viết như thế nào thì mình viết như thế thì kỹ năng Nói – Viết cũng sẽ tiến bộ theo. Một vài lưu ý khi học nói và học viết như sau:
- Không dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh vì ngữ pháp và cách sử dụng từ của mỗi ngôn ngữ khác nhau, làm như vậy thì tiếng Anh bạn nói và viết ra rất khó hiểu, không tự nhiên.
- Khi tra từ điển một từ luôn phải đọc câu ví dụ để biết từ đó được sử dụng như thế nào. Cùng nghĩa trong tiếng Việt nhưng không có nghĩa từ đó sẽ được sử dụng giống trong tiếng Việt.
- Ngôn ngữ đôi khi không có logic gì giống như môn khoa học tự nhiên như Toán Lý Hóa, nên chấp nhận cái gì cũng có ngoại lệ và sử dụng theo thói quen của người bản xử mà thôi.
- Tận dụng Google Translate để học nói và học viết. Bạn viết một đoạn tiếng Anh sau đó copy vào bỏ vào Google Translate để dịch sang tiếng Việt. Google Translate sẽ gợi ý cho bạn lỗi sai ngữ pháp hoặc chính tả. Google Translate có chức năng thu âm thành chữ, bạn chọn vào biểu tượng mic, nói một câu tiếng Anh, nếu nó có thể hiện ra chữ thì tức là bạn nói tạm ổn.
Tổng kết, mỗi khoá học 3 tháng tập trung với cường độ như trên, mình tin rằng sau mỗi khoá trình độ của bạn sẽ lên một bậc. Ví dụ: đang ở A1 lên A2, đang ở A2 lên B1, đang ở B1 lên B2. Sau mỗi khoá 3 tháng nên cho bản thân nghỉ ngơi tối thiểu 1 tháng.
IV. Từ điển
Mình thường sử dụng các từ điển trực tuyến miễn phí dưới đây:
Nếu bạn mua phần mềm thì sẽ được mở toàn bộ các chức năng hoặc không có quảng cáo.
V. Khác
- Học từ vựng theo cụm từ hoặc học cả câu và học theo chủ đề, không học từng từ rời rạc.
- Không tham gia các khóa học giao tiếp nếu công việc của bạn không phải là hàng ngày gọi điện cho khách hàng hoặc đàm phán bằng tiếng Anh. Khóa giao tiếp chỉ là luyện nói mà nếu thực tế bạn không dùng thường xuyên thì kỹ năng này sẽ bị kém đi nên mình thấy những khóa này hiệu quả không cao và thường học xong lại quên.
- Mỗi người có một phương pháp học ngoại ngữ hiệu quả riêng cho bản thân mình, không ai giống ai, phương pháp này hiệu quả với người này nhưng có thể không hiệu quả với người khác nên bạn phải tự trải nghiệm và rút ra cho bản thân một phương pháp học ngoại ngữ hiệu quả nhất.
- Học ngoại ngữ quan trọng nhất là kiên trì, kiên trì và kiên trì. Đọc một lần không hiểu thì đọc 2 lần, 3 lần,… đến lần thứ n chắc chắn sẽ hiểu nên hãy kiên trì đến lần thứ n nhé.
- Mua sách có bản quyền, không mua sách copy, không sử dụng sách hoặc tài liệu lậu trên mạng để bảo vệ bản quyền tác giả, tôn trọng sức lao động của tác giả.
—♥Hết♥—